W ostatnim czasie ogromną popularność w energetyce zdobywa słowo „prosument”. Już A. Toffler, ponad 30 lat temu, w swojej książce „Trzecia fala” określił go jako podmiot wytwarzający dany produkt w celu jego konsumowania. W energetyce prosument to podmiot wytwarzający energię i jednocześnie ją zużywający.

1. Idea tworzenia rynku prosumenckiego doskonale wspiera koncepcję energetyki rozproszonej, której jednym z głównych założeń jest zbliżenie miejsca wytwarzania z miejscem konsumpcji. Nadmiar wytworzonej energii mógłby być odprowadzany do sieci energetycznej. Przedstawione w toku konsultacji ustawy o OZE stanowisko Ministerstwa Gospodarki w zakresie wyliczeń ekonomicznych podstaw działań prosumenta wykazuje, że przy założeniu rocznego zużycia energii 2,5 MWh i produkcji rocznej energii z instalacji fotowoltaicznej w wysokości 1,5 MWh, okres zwrotu z inwestycji to 19 lat. To nie jest wynik zbyt zachęcający i jak każdy nowy pomysł o dużym znaczeniu społecznym wymaga wsparcia.

2. Nabór wniosków do nowego programu Prosument ogłoszono 26 maja br. Umożliwi on uzyskanie dofinansowania na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii. Program prowadzony jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jego założeniem jest ograniczenie emisji CO2 dzięki zwiększeniu produkcji energii z odnawialnych źródeł, promowanie nowych technologii OZE, jak również podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej. Prosument jest kontynuacją i zarazem rozszerzeniem kończącego się w br. programu „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii”. W priorytetach ma także rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze. Beneficjentami programu mogą być osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe oraz jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. Dofinansowanie w postaci dotacji i preferencyjnej pożyczki będzie można uzyskać na kolektory, instalacje fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, pompy ciepła, domowe piece na biomasę czy mikrobiogazownie. Ważną zasadą dotyczącą programu jest fakt, że źródło cieplne można zainstalować tylko w połączeniu ze źródłem energii elektrycznej, dlatego w przypadku Prosumenta uprzywilejowane są instalacje fotowoltaiczne i domowe wiatraki.

3. Wnioski o dofinansowanie w pierwszej kolejności będzie można składać za pośrednictwem samorządów. Oprócz nich, od końca II kwartału br. w przydzielaniu środków mają również uczestniczyć wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska oraz wybrany w przetargu bank. Budżet, którego realizację przewidziano na lata 2014–2020, ma wynosić 600 mln zł, a alokacja środków dokonywana będzie w latach 2014–2018. Maksymalne kwoty udzielanych pożyczek to 100–150 tys. zł dla osób fizycznych oraz 300–450 tys. zł dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w zależności od tego czy uruchamiana instalacja będzie jedno, czy wieloźródłowa. Projekt zakłada, że oprocentowanie kredytów nie będzie przekraczało 1 proc., a maksymalny okres finansowania pożyczką to 15 lat od daty planowanej pierwszej wypłaty transzy pożyczki. Środki udzielane w ramach programu nie będą podlegać umorzeniu.

4. Prosument idealnie wpasowuje się w oczekiwania Komisji Europejskiej, a obecne uwarunkowania prawne są wystarczające do realizacji projektu. Na początku instalacje będą działały bez podłączenia do sieci. W chwili wejścia w życie ustawy o OZE, w przypadku prosumentów nie będą wymagane zielone certyfikaty, tylko stałe taryfy.
Jakie są zalety programu Prosument? To przede wszystkim: coroczne ograniczenie emisji CO2 w wysokości 165 tys. Mg, roczna produkcja energii z odnawialnych źródeł 360 tys. MWh, wzrost bezpieczeństwa energetycznego poprzez rozproszenie źródeł wytwarzania, wzrost świadomości w zakresie zużycia energii, a w konsekwencji zwiększenie efektywności energetycznej społeczeństwa.

5. Długookresowe zyski w gospodarce energetycznej, jak również poprawa stanu naszego środowiska są wartością bezcenną dla mieszkańców Mazowsza. Dlatego Mazowiecka Agencja Energetyczna wspiera wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz innych rozwiązań racjonalizujących jej użytkowanie. MAE dąży do opracowania kompleksowej regionalnej polityki energetycznej, koordynacji działań energetycznych w regionie oraz wzrostu zaangażowania lokalnych uczestników (gmin, gospodarstw domowych, gospodarstw rolnych, przedsiębiorców) w realizację regionalnej polityki energetycznej. Program Prosument idealnie wtapia się w politykę energetyczną prowadzoną przez Agencję. MAE ma ogromne doświadczenie związane z Inicjatywą JESSICA, dlatego jest w stanie podjąć się roli instytucji zarządzającej programem w imieniu samorządów na Mazowszu, wesprzeć je w przygotowaniu koncepcji projektu oraz pomóc w zgromadzeniu niezbędnej dokumentacji aplikacyjnej w zakresie tworzenia projektu do programu Prosument.